Nhóm học sinh trung học cơ sở huyện Văn Quan: Tạo ra tấm cách nhiệt từ rơm rạ

– Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Lạng Sơn năm 2023 có 2 giải nhất, một trong số đó là dự án Tấm cách nhiệt chế tạo từ nguyên liệu tự nhiên của nhóm học sinh Triệu Tuấn Minh; Hoàng Thị Như Hoài; Vy Ngọc Tú, Lớp 9A, Trường Phổ thông DTNT THCS & THPT huyện Văn Quan dưới sự hướng dẫn của cô giáo Hoàng Thị Thanh Lam, giáo viên môn tiếng Anh. Dự án tận dụng nguồn rơm rạ sẵn có trên địa bàn tỉnh để tạo ra tấm cách nhiệt đảm bảo các tiêu chuẩn kỹ thuật để làm vật liệu xây dựng.

Nhóm nghiên cứu thực hiện thí nghiệm tạo ra tấm cách nhiệt từ rơm rạ

Em Triệu Tuấn Minh, Lớp 9A, Trường phổ thông DTNT THCS & THPT huyện Văn Quan, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: Khi quan sát chúng em nhận thấy những ngôi nhà lợp tôn, phi pro xi măng rất nóng trong mùa hè nên cần lắp đặt vật liệu cách nhiệt để làm giảm sức nóng của ngôi nhà trong mùa hè. Do đó, ngay từ đầu năm học 2022 – 2023, chúng em đã đăng ký ý tưởng và tiến hành nghiên cứu “Tấm cách nhiệt chế tạo từ nguyên liệu tự nhiên”.

Mục tiêu của nhóm nghiên cứu đưa ra là vật liệu dùng làm tấm cách nhiệt trần nhà phải có tính chịu nóng, đạt được các chỉ số về cường độ chịu uốn ngang tấm, cường độ chịu uốn dọc tấm; độ hút nước, độ biến dạng ẩm; khả năng chống nóng, chống thấm, chống cháy; độ co ngót, độ bền màu… Chính vì vậy, nguyên liệu để tạo ra tấm cách nhiệt có thành phần gồm: bột thạch cao, rơm rạ, xi măng trắng, keo 2 thành phần, nước, khuôn, hương liệu: hồi, quế… Rơm rạ sau khi thu hoạch tiến hành phơi khô, nghiền nát. Bột thạch cao pha với nước rồi tiến hành đánh nhuyễn, cho xi măng trắng, keo 2 thành phần, rơm đã nghiền nát vào, thêm bột hồi, quế để tạo mùi thơm rồi cán thành khuôn. Để tạo ra được thành phẩm là tấm cách nhiệt từ rơm rạ, nhóm nghiên cứu đã phải làm rất nhiều thí nghiệm để xác định tỷ lệ phối trộn giữa thạch cao và rơm rạ để đảm bảo độ cứng, độ bền và sự kết dính. Qua nghiên cứu, nhóm đã xác định được tỉ lê phối trộn thích hợp là 3 phần rơm, 7 phần thạch cao.

Cô Hoàng Thị Thanh Lam, giáo viên môn tiếng Anh, Trường Phổ thông DTNT THCS & THPT huyện Văn Quan cho biết: Tấm cách nhiệt chế tạo từ nguyên liệu tự nhiên là đề tài thuộc lĩnh vực vật liệu xây dựng với những tiêu chuẩn cụ thể, vì vậy, sau khi xác định ý tưởng, đề tài, hướng triển khai, các em học sinh đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu, tìm hiểu về những nguyên liệu tạo ra tấm cách nhiệt. Cùng đó, quá trình triển khai các thí nghiệm đều phải làm thủ công nên mất nhiều thời gian,… Bằng sự nỗ lực, ham học hỏi, sáng tạo của mình, các em đã tích cực khắc phục khó khăn, nghiên cứu thành công sản phẩm.

Tấm cách nhiệt từ nguyên liệu tự nhiên sau khi hoàn thành được gửi đi kiểm nghiệm tại Công ty Cổ phần Tư vấn và Kiểm định chất lượng công trình (Khương Mai, Hà Nội). Kết quả cho thấy, mẫu thử nghiệm đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn TCVN 8256:2009, rất thích hợp sử dụng để thay thế tấm thạch cao truyền thống. Sử dụng rơm rạ để làm tấm cách nhiệt giúp làm giảm giá thành thi công trần nhà chống nóng. Hiện nay, giá rơm khô khoảng 1.500 đồng/kg trong khi bột thạch cao có giá bán từ 15.000 đến 20.000/1kg. Chi phí nguyên liệu sản xuất 1 tấm thạch cao thông thường diện tích 1m2 là 87.000 đồng nhưng nếu thay 30% thạch cao bằng rơm rạ thì chi phí chỉ còn hơn 63.000 đồng, giảm được hơn 23.000 đồng/m2. Do thay thế thạch cao bằng rơm nên trọng lượng của tấm cách nhiệt cũng giảm 30% so với tấm thạch cao thông thường, từ đó thuận tiện hơn trong việc vận chuyển, thi công.

Sử dụng rơm rạ làm tấm cách nhiệt là cách làm sáng tạo, hiệu quả, tận dụng được nguồn nguyên liệu phong phú, dồi dào, có sẵn, giá rẻ từ sản phẩm nông nghiệp. Tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh Lạng Sơn năm 2023, dự án “Tấm cách nhiệt chế tạo từ nguyên liệu tự nhiên” đã xuất sắc đoạt giải nhất, đây cũng là dự án được lựa chọn tham gia Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc năm 2023.