Phát triển kinh tế hợp tác: Nâng hiệu quả từ sản xuất theo chuỗi

(LSO) – Hiện nay, hợp tác xã (HTX) sản xuất theo chuỗi giá trị trên địa bàn tỉnh ngày một tăng cả về số lượng cũng như chất lượng hoạt động. Qua đó, không chỉ đưa ra thị trường những sản phẩm an toàn mà mô hình sản xuất này còn tạo ra sự phát triển bền vững cho các HTX.

Những năm về trước, nhiều HTX trên địa bàn tỉnh vẫn còn hoạt động với quy mô nhỏ lẻ, mạnh thành viên nào thành viên đấy làm, chưa có sự liên kết, sản phẩm làm ra chưa biết bán cho ai. Từ đó sản phẩm của không ít HTX nông nghiệp rơi vào tình trạng được mùa thì mất giá và ngược lại. Chính vì vậy, việc lựa chọn sản xuất theo chuỗi giá trị theo một quy trình khép kín “đầu vào – sản xuất – đầu ra” đang được một số HTX trên địa bàn triển khai có hiệu quả, qua đó nhân rộng ra nhiều HTX khác.

Giảng viên Trường Bồi dưỡng cán bộ – Liên minh HTX Việt Nam tập huấn cho lãnh đạo các HTX trên địa bàn tỉnh về lập phương án sản xuất kinh doanh gắn với chuỗi giá trị

Ông Dương Hữu Chức, Giám đốc HTX Thủy sản Lê Hồng Phong, huyện Bắc Sơn chia sẻ: Hoạt động chính của HTX là nuôi trồng, đánh bắt thủy sản tại hồ đập. Tuy nhiên, từ năm 2014 trở về trước, hiệu quả hoạt động của HTX rất thấp do việc khai thác cá trong hồ rộng rất khó, việc tiêu thụ bấp bênh. Năm 2014, HTX chuyển đổi sang nuôi cá lồng. Để đảm bảo chăn nuôi hiệu quả, HTX đã liên kết với các HTX, doanh nghiệp để xây dựng thành chuỗi giá trị. Theo đó, phía đối tác sẽ cung ứng con giống, thức ăn chăn nuôi, HTX thủy sản Lê Hồng Phong sẽ sản xuất theo yêu cầu chung của chuỗi và sau đó, đơn vị đối tác sẽ thu mua toàn bộ sản phẩm. Như vậy, HTX yên tâm sản xuất mà giá trị kinh tế đem lại khá cao. Cụ thể, năm 2014, doanh thu của HTX chỉ được vài chục triệu đồng thì năm 2018, doanh thu từ bán cá của HTX được trên 1 tỷ đồng, trừ chi phí vẫn lãi gần 600 triệu đồng. Hiệu quả kinh tế cao, ổn định nên số lồng cá của HTX không ngừng tăng qua từng năm. Nếu như năm 2014, HTX mới chỉ có 10 lồng nuôi cá thì đến nay con số này đã lên 37 lồng.

Cũng xây dựng được cho mình một chuỗi giá trị sản phẩm từ đầu vào cho đến đầu ra, nên trong những năm qua, HTX Phượng Hoàng, huyện Chi Lăng chưa bao giờ phải lo vấn đề tiêu thụ sản phẩm. Ông Dương Ngọc Đại, Giám đốc HTX cho biết: HTX hoạt động chính trong lĩnh vực trồng cây bưởi với diện tích 10,5 ha. Để nâng cao giá trị sản phẩm, HTX đã tham gia vào chuỗi sản xuất bưởi an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Qua đó, các hộ thành viên được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc theo đúng quy trình; HTX được hỗ trợ để xây dựng tem truy xuất nguồn gốc; bao bì sản phẩm… Sản phẩm an toàn, nguồn gốc rõ ràng nên việc tiêu thụ quả bưởi của HTX rất thuận lợi. Năm 2018, HTX xuất bán ra thị trường gần 80.000 quả bưởi, doanh thu đem lại gần 2 tỷ đồng. Sản xuất hiệu quả, hiện nay, HTX đang mở rộng trồng mới thêm gần 20 ha bưởi.

Cùng với 2 HTX kể trên, những năm gần đây, các HTX trên địa bàn tỉnh đã từng bước xây dựng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Theo đó, trên địa bàn tỉnh hiện có trên 50 mô hình liên kết sản xuất giữa các HTX, tổ hợp tác với các doanh nghiệp, trong đó một số mô hình liên kết theo chuỗi giá trị tổng thể đem lại hiệu quả kinh tế cao. Điển hình như mô hình chăn nuôi lợn nái, trồng cây dược liệu của HTX Hợp Thịnh, huyện Cao Lộc; mô hình trồng lúa Nhật của HTX Trấn Ninh, huyện Văn Quan; mô hình ươm cây giống của các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn huyện Hữu Lũng; mô hình sản xuất rau an toàn của một số HTX trên địa bàn thành phố Lạng Sơn…

Ông Vy Kim Truyền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Để giúp các HTX nâng cao hiệu quả hoạt động từ mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, hằng năm, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Trường Bồi dưỡng cán bộ – Liên minh HTX Việt Nam tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn cho cán bộ các HTX thành viên, trong đó có nội dung liên quan đến xây dựng chuỗi giá trị… Bên cạnh đó, năm 2018, Liên minh HTX Việt Nam đã hỗ trợ  2 HTX trên địa bàn tỉnh xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm với số tiền 300 triệu đồng và năm 2019 dự kiến tiếp tục hỗ trợ thêm 1 HTX.

Từ việc xây dựng chuỗi giá trị sản phẩm, các HTX trên địa bàn tỉnh đã từng bước nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Đến nay, doanh thu bình quân của một HTX trên địa bàn tỉnh đạt trên 900 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân thành viên và người lao động đạt từ 3,5 – 4,5 triệu đồng/người/tháng; HTX hoạt động khá, tốt chiếm 35%.