Liên hiệp hợp tác xã: Khó khăn trong hoạt động

(LSO) – Khi mới đi vào hoạt động, các liên hiệp hợp tác xã (HTX) như đầu tàu để kéo các HTX đi lên. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây các liên hiệp HTX trên địa bàn tỉnh gần như ngừng hoạt động.

Từng là mô hình hay

Tháng 4/2015, liên hiệp HTX đầu tiên của tỉnh được thành lập và đi vào hoạt động với tên gọi là Liên hiệp HTX Sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn với 4 HTX thành viên tham gia; ngành nghề chính là sản xuất, kinh doanh rau an toàn, chăn nuôi, chế biến nông sản, thực phẩm…

Chỉ sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động, liên hiệp HTX đã cho thấy những ưu điểm vượt trội, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho các hộ thành viên trên cùng diện tích đất sản xuất. Bà Hoàng Thị Vang, Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX cho biết: Khi tham gia vào liên hiệp, 4 HTX đã tương trợ nhau rất tốt, từ vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm đến thị trường tiêu thụ sản phẩm. Năm đầu tiên đi vào hoạt động, giá trị sản phẩm của các HTX thành viên đã tăng từ 20 đến 30% so với năm 2014.

Chăm sóc rau màu tại HTX Nà Chuông – thành viên Liên hiệp HTX Sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn

Tương tự Liên hiệp HTX Sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn, sự ra đời và đi vào hoạt động của Liên hiệp HTX Đông Bắc tiếp tục tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh. Tháng 9/2017, Liên hiệp HTX Đông Bắc được thành lập với 9 HTX thành viên. Đây là liên hiệp HTX có số thành viên đông và thành viên đều là các HTX hoạt động khá, tốt trên địa bàn tỉnh. Ngay khi đi vào hoạt động, Liên hiệp HTX Đông Bắc đã phát huy tốt vai trò đầu mối, làm “bà đỡ” tạo thành chuỗi liên kết sản xuất cho các HTX thành viên. Sau gần 1 năm đi vào hoạt động, quá nửa số thành viên trong liên hiệp là HTX tiêu biểu hàng đầu của tỉnh như: HTX Hợp Thịnh, huyện Cao Lộc; HTX Thủy sản Lê Hồng Phong, huyện Bắc Sơn…

Tính đến hết tháng 10/2019, trên địa bàn tỉnh có 2 liên hiệp HTX với tổng số 13 HTX thành viên.

Còn nhiều khó khăn

Mô hình phù hợp, hiệu quả bước đầu đã nhìn thấy, tuy nhiên, càng hoạt động, các liên hiệp HTX lại càng tỏ ra ì ạch, bế tắc. Trở lại câu chuyện của Liên hiệp HTX Sản xuất kinh doanh thực phẩm an toàn Lạng Sơn. Bà Hoàng Thị Vang, Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX chia sẻ: Thực tế đi vào hoạt động một thời gian, liên hiệp HTX đã gặp phải rất nhiều khó khăn. Trong đó, khó khăn nhất là thiếu vốn và lượng hàng hóa cung ứng không đều. Nếu như thiếu vốn là khó khăn chung của rất nhiều HTX trên địa bàn tỉnh thì việc không cung ứng đều lượng hàng hóa ra thị trường là rất đáng tiếc. Liên hiệp đã kết nối tiêu thụ nông sản đến các siêu thị, nhà hàng ở Hà Nội. Tuy nhiên, do sản phẩm cung ứng không đều, cộng với việc các đơn vị tiêu thụ sản phẩm thanh toán tiền chậm nên các mối hàng giảm dần. Từ đó, các HTX thành viên hoạt động rời rạc, liên hiệp không phát triển được.

Tương tự, chỉ sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động, Liên hiệp HTX Đông Bắc cũng đi vào bế tắc và gần như dừng hoạt động. Ông Liễu Trần Hùng, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX Đông Bắc cho biết: Hai vướng mắc lớn nhất khiến cho Liên hiệp HTX hoạt động không hiệu quả chính là việc góp vốn và phương án sản xuất kinh doanh không phù hợp. Việc góp vốn cao khiến một số HTX thành viên gặp khó khăn. Còn đối với phương án sản xuất kinh doanh, khi các HTX thành viên bắt tay vào thực hiện không phù hợp (ví dụ như việc đưa các cây trồng ở vùng khác vào trồng trên địa bàn tỉnh không phù hợp dẫn tới việc thất thu).

Ông Vy Kim Truyền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Phát triển ì ạch, thậm chí có thời điểm dừng hoạt động, tuy nhiên, hiện nay, cả hai liên hiệp đều đang nỗ lực để vượt khó vươn lên bằng cách huy động nguồn lực để mở rộng sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Hay như Liên hiệp HTX Đông Bắc còn có bước đi mạnh mẽ hơn bằng cách sẽ tổ chức đại hội bất thường (dự kiến trong tháng 11/2019) để điều chỉnh nhân sự cũng như phương án sản xuất kinh doanh phù hợp thực tế.

Liên hiệp HTX là mô hình kinh tế tập thể mới trên địa bàn tỉnh, chính vì vậy, các liên hiệp HTX rất cần sự quan tâm tạo điều kiện và hỗ trợ hơn nữa của ngành liên quan để vươn lên phát triển.

Điều 3, Luật HTX năm 2012 nêu rõ: Liên hiệp HTX là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 4 HTX tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất kinh doanh.