Gây giống thành công cây lan kim tuyến trên đất Bình Gia

(LSO) – Lan kim tuyến là loại cây thảo dược quý đang có nguy cơ tuyệt chủng. Trước thực tế đó, gia đình chị Nông Thị Liên, thôn Tồng Nộc, xã Thiện Long, huyện Bình Gia đã trồng thử nghiệm và gây giống thành công loại cây dược liệu quý hiếm này.

Vào những ngày cuối tháng 1/2020, chúng tôi vượt hơn 100 km để đến thăm mô hình trồng lan kim tuyến của gia đình chị Liên. Chị Liên cho biết: Lan kim tuyến là loại dược liệu quý hiếm, có tác dụng tốt cho sức khỏe con người. Trong y học, lan kim tuyến được dùng làm thuốc trị lao phổi, ho do phế nhiệt, phong thấp, đau nhức xương. Với đặc tính quý giá về dược liệu, lan kim tuyến được các thương lái săn lùng mua với giá cao. Hiện nay, giá bán lan kim tuyến trên thị trường dao động từ 2 đến 2,5 triệu đồng/kg tươi, 40 – 50 triệu đồng/kg khô. Do số lượng ít, mọc rải rác và bị người dân tìm kiếm và khai thác quá nhiều nên cây được đưa vào sách đỏ Việt Nam.

Gia đình chị Liên kiểm tra, theo dõi sự sinh trưởng và phát triển của cây lan kim tuyến

Nhận thấy giá trị quý hiếm như vậy, nên năm 2016, một số người dân ở các xã: Thiện Long, Thiện Thuật và Hòa Bình của huyện Bình Gia lên rừng tìm đào cây lan kim tuyến về bán. Gia đình chị Liên đã tìm mua được vài chục cây để trồng và nhân giống trong vườn của gia đình. Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm nên cây chết nhiều, cả hai vợ chồng đã tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm trồng lan kim tuyến từ nhiều tài liệu và từ báo, đài, dần dần cây sinh trưởng và phát triển tốt.

Cây lan kim tuyến thường mọc ở những nơi có độ ẩm cao, ưa bóng mát nên thích hợp trồng dưới tán  rừng. Vì vậy, cùng với kinh nghiệm đã có và được sự định hướng, động viên, hỗ trợ về kỹ thuật và vốn của phòng chuyên môn, cấp ủy và chính quyền xã, cùng với vốn đối ứng của gia đình, tháng 10/2018, gia đình chị Liên trồng 3 sào lan kim tuyến.

Theo chị Liên, trồng loại thảo dược này chi phí đầu tư thấp, chỉ cần bón phân vi sinh hữu cơ. Cây được trồng dưới tán rừng thường bị ốc sên và chuột hay ăn lá, thân cây, nên gia đình chủ động phòng trừ bằng bẫy; đối với cây bị nấm, gia đình tỉa bỏ phần bị nấm tránh lây lan sang cây khác. Với kinh nghiệm trồng và chăm sóc đó nên diện tích 3 sào lan kim tuyến gia đình chị Liên trồng đều phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe, sinh trưởng bình thường.

Đối với cây lan kim tuyến, khi thu hái người dân cắt sát mặt đất nhưng chỉ hái thân lá, không đào lấy rễ để cho cây tiếp tục phát triển, cây dài khoảng 5 đốt thì đủ tiêu chuẩn để thu hái. Chị Liên chia sẻ: Trung bình một năm cây cho thu hoạch 2 lứa, lứa đầu tiên vào tháng 3 – 4 và  lứa thứ hai thu hái vào tháng 8 – 9. Trong năm 2019, chị Liên thu hoạch cả 2 lứa, mỗi sào được khoảng 30 – 40 kg tươi, với giá bán 2 – 2,5 triệu đồng/kg.

Bên cạnh đó, gia đình chị Liên còn nhân cây giống để phục vụ cho bà con trong và ngoài huyện khi có nhu cầu. Trong năm 2019, chị bán được gần 200 bầu giống lan kim tuyến, mỗi bầu khoảng 20 cây, với giá bán mỗi bầu 300 nghìn đồng.

Ông Đào Thế Đông, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Gia cho biết: Mô hình trồng lan kim tuyến của gia đình chị Liên là mô hình mới và được trồng thử nghiệm đầu tiên ở huyện Bình Gia. Đây là loại thảo dược cho hiệu quả kinh tế cao, có thể nhân rộng trên địa bàn huyện, vì chỉ đầu tư một lần, cho thu hoạch lâu dài. Hiện nay nhu cầu sử dụng quá cao của người tiêu dùng cùng với sản lượng trong tự nhiên rất ít nên cây lan kim tuyến đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Trước thực trạng đó, việc nhân giống và trồng thử nghiệm thành công cây dược liệu này không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn cây dược liệu quý hiếm mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho địa phương.