Đọc báo in | 
Phát triển kinh tế hợp tác xã: Loay hoay trong cơn “khát vốn”
07/06/2022 06:43
– Trong những năm qua, thiếu vốn luôn là một trong những khó khăn lớn mà các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh gặp phải, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển của các HTX.
Được thành lập vào năm 2021, HTX Sản xuất và Dịch vụ nông nghiệp quế thạch Tân Hòa, huyện Bình Gia hoạt động trong lĩnh vực trồng, chăm sóc rừng, ươm giống cây lâm nghiệp, thu mua sản phẩm từ quế. Ông Nguyễn Văn Võ, Giám đốc HTX cho biết: Từ khi thành lập đến nay, hoạt động chủ yếu của HTX là trồng rừng, ươm giống cây lâm nghiệp. Để nâng cao hiệu quả hoạt động, HTX đã tính đến mở rộng nhà xưởng, sân phơi, lò sấy, lắp đặt nồi chưng cất dầu quế, nâng cấp nồi dầu công nghệ cao để phục vụ cho việc sơ chế sản phẩm quế thu mua trên địa bàn. Tính được như vậy, song do mới thành lập, HTX rất khó khăn về nguồn vốn. Để khắc phục tình trạng đó, cuối năm 2021, HTX đã chủ động tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng (theo Nghị quyết 08, Nghị quyết 15 của HĐND tỉnh). Tuy nhiên đến nay, HTX vẫn chưa vay được vốn. Nguyên nhân là do cơ quan chức năng chưa tiến hành các bước thẩm định dự án (do ảnh hưởng của dịch COVID-19). Không có vốn dẫn tới hoạt động của HTX vẫn ì ạch, không có chuyển biến rõ nét.
Chăm sóc cá lồng tại HTX thủy sản Lê Hồng Phong, huyện Bắc Sơn
Tương tự, tình trạng thiếu vốn cũng khiến cho HTX Kim Chòi, huyện Hữu Lũng gặp rất nhiều khó khăn. Ông Ma Xuân Khánh, Giám đốc HTX cho biết: Được thành lập từ năm 2019, HTX Kim Chòi hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực dịch vụ nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, hoa, cây cảnh… Để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, năm 2021, HTX đã tìm đến nguồn vốn vay ngân hàng. Tuy nhiên, trong quá trình thẩm định, tài sản thế chấp của HTX không đảm bảo, chưa đáp ứng đầy đủ thủ tục vay vốn. Không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi từ phía ngân hàng, HTX phải huy động nguồn vốn từ bên ngoài với lãi suất cao gấp đôi lãi suất vay ngân hàng. Do đó hiện nay, HTX hoạt động ở mức cầm chừng để chờ nguồn vốn vay ngân hàng sẽ tiếp tục đầu tư sản xuất kinh doanh.
Cùng với 2 HTX kể trên, khó khăn về vốn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều HTX trên địa bàn tỉnh. Xác định nguồn vốn đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của các HTX, các cấp, các ngành đã có nhiều giải pháp để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn về vốn cho các HTX. Tuy nhiên trên thực tế, việc tiếp cận các nguồn vốn, đặc biệt là các nguồn vốn vay ưu đãi của các HTX còn rất nhiều khó khăn. Cụ thể, nhiều HTX mới đi vào hoạt động nên chưa chủ động nắm bắt thông tin về các nguồn vốn vay, đặc biệt là nguồn vốn vay ưu đãi; tài sản thế chấp còn ít; chưa xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh phù hợp. Bên cạnh đó, ở một số nơi, công tác tuyên truyền, tập huấn, hỗ trợ về vốn vay cho HTX còn chưa được quan tâm; việc thẩm định các dự án đề nghị vay vốn của các đơn vị liên quan còn chậm…
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư về tổng hợp kết quả rà soát những khó khăn, vướng mắc của các HTX trên địa bàn tỉnh vào tháng 4/2022, trong tổng số 145 HTX gửi kiến nghị có đến 88 kiến nghị liên quan đến việc vay vốn. Trong đó, đa số kiến nghị liên quan đến việc hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ để tiếp cận thuận lợi hơn với nguồn vốn vay ngân hàng. Từ đó có thể thấy, nhu cầu vay vốn của các HTX trên địa bàn tỉnh rất lớn.
Nhu cầu lớn, tuy nhiên, thực tế số lượng HTX vay vốn được từ ngân hàng còn rất khiêm tốn. Bà Trương Thu Hòa, Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh cho biết: Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 20 HTX tiếp cận vốn vay ngân hàng với tổng dư nợ đạt 66,2 tỷ đồng. Số HTX tiếp cận được vốn vay ngân hàng còn ít so với tổng số các HTX hoạt động. Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh đã có chỉ đạo các tổ chức tín dụng tạo điều kiện thuận lợi cho HTX tiếp cận nguồn vốn như tăng cường hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn quy định, thủ tục cho các HTX có nhu cầu vay vốn. Qua đó, đã có một số HTX tiếp cận được nguồn vốn vay. Tuy nhiên vẫn còn những HTX có nhu cầu nhưng chưa tiếp cận được nguồn vốn do chưa đáp ứng được các quy định, điều kiện vay vốn của ngân hàng.
Bên cạnh nguồn vốn từ ngân hàng, để hỗ trợ vốn cho các HTX, từ nguồn quỹ hỗ trợ phát triển HTX, đến nay, trên địa bàn tỉnh đã hỗ trợ 33 HTX vay vốn với tổng dư nợ là 6,75 tỷ đồng. Tuy nhiên, số vốn vay từ quỹ là quá thấp so với nhu cầu thực tế của các HTX.
Để giải cơn “khát vốn” cho các HTX, trước hết, các HTX cần chủ động trong việc nắm bắt thông tin cũng như thực hiện các bước vay vốn đảm bảo đúng quy định. Cùng với đó, các cấp, ngành liên quan cần tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để các HTX tiếp cận các nguồn vốn, từ đó, giúp các HTX từng bước củng cố, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động.
Tìm hướng tiếp cận nguồn vốn
– Để các HTX tiếp cận được nguồn vốn vay, đặc biệt là nguồn vốn vay ưu đãi, các cấp, các ngành liên quan đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ các HTX. Cùng với đó, các HTX cũng đã có sự chủ động trong việc nắm bắt thông tin, thực hiện các bước vay vốn đúng quy định.
Ông Bế Mạnh Quân, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh: “Tăng cường tuyên truyền, tập huấn để các HTX chủ động tiếp cận với các nguồn vốn vay”
Để các HTX nắm bắt được thông tin về các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, trong đó có việc hỗ trợ các nguồn vốn vay, hằng năm, Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức tuyên truyền, đào tạo, tập huấn cho các HTX cũng như các sáng lập viên trên địa bàn. Chỉ tính riêng từ năm 2021 đến nay, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp tổ chức 32 hội nghị tuyên truyền tại các huyện, thành phố với hơn 1.500 lượt người tham gia; 10 lớp tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ chủ chốt các HTX với tổng số hơn 800 lượt người tham gia với các nội dung liên quan đến phát triển HTX, trong đó có chính sách liên quan đến vay vốn. Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh còn nắm bắt tình hình hoạt động cũng như nhu cầu tiếp cận vay vốn của HTX để tư vấn, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn vay cho HTX. Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục duy trì công tác phối hợp tuyên truyền các nội dung liên quan đến các chính sách hỗ trợ phát triển HTX, trong đó, trọng tâm là các chính sách hỗ trợ vay vốn hỗ trợ lãi suất; hướng dẫn các HTX tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX và các nguồn vốn hợp pháp khác. Qua đó, từng bước khắc phục khó khăn về vốn cho các HTX trên địa bàn tỉnh.
Ông Phùng Văn Nghĩa, Phó Chủ tịch UBND huyện Chi Lăng: “Tuyên truyền, hỗ trợ các HTX tiếp cận chính sách hỗ trợ lãi suất tín dụng theo Nghị quyết 08, Nghị quyết 15 của HĐND tỉnh”
Trên địa bàn huyện Chi Lăng hiện có 40 HTX đang hoạt động. Trong đó, đa số HTX đều có nhu cầu tiếp cận nguồn vốn để đầu tư nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên đến nay, mới có 1 HTX tiếp cận được vốn vay ngân hàng. Để đưa nguồn vốn đến với các HTX, đặc biệt là nguồn vốn vay ưu đãi, thời gian tới, UBND huyện tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn đến các nhà đầu tư nói chung, trong đó có HTX các nội dung liên quan đến chính sách hỗ trợ lãi suất tín dụng theo Nghị quyết 08/2019/NQ-HĐND ngày 10/12/2019 của HĐND tỉnh về chính sách đặc thù khuyến khích đầu tư, phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025 và Nghị quyết số 15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 08. Bên cạnh đó, UBND huyện chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn thường xuyên trao đổi, hướng dẫn cụ thể để tháo gỡ vướng mắc trong việc xây dựng phương án sản xuất kinh doanh; thực hiện thủ tục vay vốn để giúp HTX tiếp cận được chính sách hỗ trợ lãi suất tín dụng đảm bảo đúng quy định.
Bà Bùi Như Ý, Giám đốc HTX Như Ý, huyện Bắc Sơn: “Chủ động tìm hiểu thông tin để tiếp cận nguồn vốn vay”
Trong những năm qua, hoạt động chủ yếu của các HTX là đầu tư, thu mua, sơ chế nông sản trên địa bàn huyện Bắc Sơn. Trong đó, việc đầu tư, thu mua nông sản đòi hỏi nguồn vốn lớn. Để đáp ứng nhu cầu nguồn vốn, HTX đã xây dựng phương án sản xuất kinh doanh phù hợp. Cùng với đó, HTX đã chủ động tìm hiểu thông tin và làm việc với ngân hàng để triển khai vay vốn. Với phương án sản xuất kinh doanh cụ thể, rõ ràng cộng với sự tư vấn, hướng dẫn cụ thể, chi tiết của cán bộ ngân hàng, năm 2022, HTX đã hoàn thành hồ sơ thủ tục để vay vốn ngân hàng thương mại với số vốn 6,5 tỷ đồng. Có nguồn vốn giúp HTX chủ động hơn trong việc thu mua, tiêu thụ sản phẩm, đồng thời, tạo được sự tin tưởng của người sản xuất. Từ đó, HTX từng bước mở rộng thị trường, nâng cao hiệu quả hoạt động.
