Quảng Ninh thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông

Khơi thông nguồn vốn đầu tư tư nhân

Không trông chờ vào nguồn ngân sách từ T.Ư, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động, mạnh dạn huy động nguồn lực đầu tư tư nhân để hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông (HTGT), thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển. Đây được coi là cách làm sáng tạo, bước đi quyết liệt của tỉnh nhằm từng bước giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong đầu tư kết cấu hạ tầng cũng như dịch vụ công trong bối cảnh ngân sách hạn hẹp. Có thể khẳng định, việc đổi mới tư duy trong thu hút đầu tư tư nhân là cách làm sáng tạo, phù hợp nhu cầu phát triển của Quảng Ninh và đây thật sự là mô hình mới về thu hút đầu tư để các địa phương trong cả nước học tập.

Tại lễ khánh thành Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn vào cuối năm 2018, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đánh giá cao tinh thần dám nghĩ, dám làm của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh trong vấn đề xã hội hóa đầu tư, phát triển hạ tầng của tỉnh. Quảng Ninh đã chuyển từ “nâu” sang “xanh” và phát triển các loại hình sản xuất, dịch vụ để trở thành địa phương đứng thứ tư trong đóng góp ngân sách nhà nước. Nhằm cơ cấu lại đầu tư, thực hiện có hiệu quả ba đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng, ngay từ năm 2011, tỉnh đã mạnh dạn triển khai đầu tư theo hình thức hợp tác đối tác công – tư (PPP) với ba hình thức là: Lãnh đạo công – Quản trị tư, Đầu tư công – Quản lý tư, Đầu tư tư – Sử dụng công, để thu hút các nhà đầu tư với hàng loạt các công trình trọng điểm, động lực như: Cầu Bạch Đằng, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long; đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, Vân Đồn – Móng Cái, đường dẫn cầu Bắc Luân II…

Không chỉ đối với các công trình trọng điểm của tỉnh, việc triển khai hợp tác mô hình đầu tư mới này đã nhanh chóng lan tỏa đến các địa phương trong tỉnh với việc thu hút thành công các nguồn lực đầu tư phục vụ phát triển kinh tế – xã hội. Việc tư nhân, doanh nghiệp được tham gia vào quá trình triển khai đầu tư, quản lý công trình đã giúp tiến độ thi công, chất lượng dự án được tốt hơn; cơ chế phân chia trách nhiệm quản lý rủi ro hợp lý, nâng cao hiệu quả dự án. Qua triển khai mô hình PPP phát huy thế mạnh của nhà đầu tư (NĐT) tư nhân trong chuyển giao công nghệ, phát minh và kỹ năng quản trị; đáng chú ý, về phía Nhà nước sẽ giảm biên chế cho các dịch vụ công, tăng thu ngân sách từ nguồn thuế các doanh nghiệp đầu tư theo mô hình PPP.

Chia sẻ kinh nghiệm thu hút nguồn lực tư nhân vào phát triển HTGT, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Đức Long cho biết: “Quảng Ninh xác định chọn các NĐT có tiềm lực kinh tế. Tỉnh sẽ chủ động khâu giải phóng, bàn giao cho NĐT mặt bằng sạch. Việc triển khai đồng bộ HTGT trên cả ba lĩnh vực chiến lược là đường bộ, đường không và đường biển trong vòng ba năm trở lại đây đã tạo ra bước đột phá lớn đưa Quảng Ninh bước sang một giai đoạn mới, mở rộng cánh cửa ra khu vực và thế giới”.

Một trong những công trình mang đậm dấu ấn đầu tư của tư nhân phải kể đến Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn có tổng vốn đầu tư 7.463 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh Quảng Ninh là 734 tỷ đồng dành hỗ trợ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Phần còn lại 6.729 tỷ đồng là vốn của NĐT. Đây là sân bay quốc tế đầu tiên trong cả nước do tư nhân đầu tư, hoàn thành sau hơn hai năm thi công, xây dựng và được đầu tư theo hình thức BOT với thiết kế đồng bộ, hiện đại, dùng chung dân dụng và quân sự. Đây cũng là cảng hàng không cấp 4E (theo mã tiêu chuẩn của tổ chức hàng không dân dụng quốc tế – ICAO), sân bay quân sự cấp II, có thể đón được tất cả các loại máy bay hiện đại như Boeing 787, 777 và Airbus A350, A320; công suất nhà ga giai đoạn một là 2,5 triệu lượt hành khách/ năm.

Theo Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn được coi là một trong những công trình tiêu biểu cho thành công của chủ trương xã hội hóa, thu hút nguồn vốn tư nhân đầu tư vào HTGT qua hình thức BOT của tỉnh Quảng Ninh. Mô hình này rất cần được khuyến khích, có như thế mới giảm nợ công, đầu tư công và khai thác hiệu quả nguồn vốn xã hội, góp phần hoàn thiện hệ thống giao thông tốt hơn.

Một công trình giao thông trọng điểm là tuyến đường cao tốc Hạ Long – Hải Phòng có tổng mức đầu tư 11.857 tỷ đồng đi vào khai thác từ tháng 9-2018 đã khẳng định bước đột phá quan trọng của tỉnh Quảng Ninh. Xuất phát từ tư duy năng động, dám nghĩ, dám làm, Quảng Ninh cũng là địa phương đầu tiên trong cả nước chủ động báo cáo đề xuất T.Ư cho phép được dùng ngân sách của tỉnh để làm tuyến đường cao tốc Hạ Long – Hải Phòng. Khi hoàn thành đưa vào khai thác, công trình đã góp phần quan trọng phát huy thêm giá trị của đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, thúc đẩy liên kết vùng, kết nối toàn khu vực và tam giác phát triển Hà Nội – Hải Phòng – Hạ Long, mở thêm những không gian và cơ hội phát triển kinh tế toàn khu vực.

Cũng trong năm 2018, cảng tàu khách du lịch quốc tế Hạ Long có tổng vốn hơn 1.000 tỷ đồng và là cảng tàu khách du lịch quốc tế chuyên biệt đầu tiên của Việt Nam cũng chính thức đi vào hoạt động, bước đầu xóa “điểm nghẽn” lớn của ngành du lịch tàu biển, đó là các cảng đều đón chung tàu khách và tàu hàng. Ông G.Cô-pe-nếch, du khách người Mỹ may mắn thứ 15 triệu cùng vợ đến Việt Nam trên chuyến tàu 5 sao Celebrity Millennium thuộc hãng tàu Royal Caribbean đặt chân xuống cảng tàu khách du lịch quốc tế chuyên biệt Hạ Long lúc 11 giờ ngày 19-12-2018 cho biết: Ông chọn du lịch Việt Nam vì đất nước này thật sự rất đẹp, vượt xa tưởng tượng của ông và đặc biệt ấn tượng về sự thân thiện của con người nơi đây. Không giống những cảng tàu khách đã từng đi qua, cảng khách dùng chung với cảng hàng hóa, đến Hạ Long, Quảng Ninh, những du khách như ông được đón tiếp ân cần bằng cảng tàu khách chuyên biệt.

Việc tỉnh Quảng Ninh đồng loạt tổ chức khai trương, đưa vào sử dụng chuỗi các công trình giao thông trọng điểm do Tập đoàn Sun Group đầu tư không chỉ tạo một dấu ấn lịch sử, mà còn là bước ngoặt quan trọng trong việc giải bài toán huy động nguồn lực phát triển HTGT trên địa bàn. Đây cũng là động lực quan trọng để Quảng Ninh tiếp tục thu hút, huy động các nguồn lực đầu tư lớn khác, thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa sự phát triển nhanh và bền vững của tỉnh.

Nhà ga Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn do tư nhân đầu tư đi vào hoạt động từ cuối năm 2018.

 

Phát huy hiệu quả nguồn lực đầu tư

Đến thời điểm này, Quảng Ninh đang là địa phương đi đầu, đột phá trong xây dựng cơ chế, đề nghị Chính phủ cho phép tự đầu tư làm đường cao tốc, sân bay, hạ tầng du lịch bằng nguồn vốn tự huy động. Việc triển khai thành công các dự án này của Quảng Ninh đã khẳng định chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc xã hội hóa đầu tư các công trình hạ tầng, huy động, phát huy hiệu quả các nguồn lực cho phát triển, nhất là nguồn lực từ khu vực tư nhân, giải quyết bài toán huy động nguồn lực để đầu tư phát triển HTGT của tỉnh nói riêng và cả nước nói chung.

Từ năm 2013 đến 2018, tổng nguồn vốn đầu tư của các dự án đầu tư theo hình thức PPP trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đạt khoảng 47 nghìn tỷ đồng với tổng số 44 dự án, trong đó, vốn nhà nước chiếm khoảng 4.700 tỷ đồng, còn lại là vốn đầu tư từ khối tư nhân tham gia đầu tư vào Quảng Ninh. Mô hình PPP của Quảng Ninh không chỉ giải tỏa “cơn khát” hạ tầng cho tỉnh mà còn là cơ sở thực tiễn để Chính phủ ban hành nghị định về đầu tư theo hình thức PPP trong thời gian tới.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Sun Group Đặng Minh Trường chia sẻ: Sau thời gian tìm hiểu khá kỹ, tập đoàn mạnh dạn đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng vào các dự án HTGT, du lịch động lực của Quảng Ninh vì Sun Group hiểu rằng, hạ tầng du lịch có vai trò quyết định trong việc thúc đẩy tăng trưởng du lịch nói riêng và phát triển kinh tế – xã hội cả một vùng đất nói chung. Tập đoàn tin tưởng các công trình hạ tầng này cùng với các dự án du lịch, dịch vụ, công nghiệp công nghệ cao khác, đã và đang được các tập đoàn lớn đồng loạt triển khai tại Quảng Ninh sẽ góp phần đưa tỉnh trở thành một cực tăng trưởng mới của khu vực và là điểm đến của thế giới. Với việc phát huy hiệu quả nguồn lực đầu tư tư nhân, Quảng Ninh đã giải quyết được vấn đề vốn, quản lý công trình sau đầu tư, nâng cao hiệu quả vốn ngân sách.

Hiện nay, Quảng Ninh đang là một trong những địa phương sở hữu đường cao tốc dài nhất Việt Nam với tổng số gần 100 km tính đến thời điểm này. Trong năm 2019, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục đầu tư đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2020. Khi hoàn thành, Quảng Ninh sẽ sở hữu gần 200 km đường cao tốc, góp phần thực hiện thành công kế hoạch có 2.000 km đường cao tốc của cả nước mà Chính phủ đang quyết tâm thực hiện. Các tuyến đường cao tốc của Quảng Ninh không chỉ tạo điều kiện thuận lợi, an toàn cho giao thông đi lại của người dân mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế các khu vực trong tỉnh, giao thương quốc tế qua cửa khẩu Móng Cái, phát huy vai trò là cửa ngõ kết nối ASEAN với Trung Quốc. Hàng trăm nghìn tỷ đồng của các tập đoàn đầu tư trong nước và nước ngoài đổ vào Quảng Ninh cùng những dự án chiến lược đã và đang được triển khai thực hiện đã khẳng định tư duy, cách làm, tầm nhìn của tỉnh trong khai thác hiệu quả các nguồn lực đầu tư của khối tư nhân, doanh nghiệp phục vụ sự phát triển.