Thận trọng khi mua và sử dụng test nhanh COVID-19

– Lo lắng trước diễn biến ngày càng phức tạp của dịch bệnh, nhiều người đã lên mạng và đặt mua kit test nhanh COVID-19 để tự test tại nhà. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, việc sử dụng các loại test nhanh trôi nổi chưa được Bộ Y tế cấp phép hoặc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến những rủi ro, nảy sinh tâm lý chủ quan cũng như nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh trong cộng đồng.

Người dân phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn tìm hiểu sản phẩm kit test nhanh COVID-19 được mua trên mạng

Thời gian gần đây, trước diễn biến ngày càng phức tạp của dịch COVID-19, nhiều ca bệnh F0 xuất hiện trong cộng đồng nên trên nhiều trang thương mại điện tử (Shopee, Lazada…) và các trang mạng xã hội (Facebook, Zalo…) xuất hiện tình trạng nhiều tài khoản rao bán công khai các loại kit test nhanh COVID-19.

Ngày 25/12, chúng tôi gõ từ khóa “kit test nhanh COVID-19” trên mục tìm kiếm của mạng xã hội Facebook và nhận được rất nhiều bài viết rao bán về sản phẩm trên. Đơn cử như tài khoản “… Ha” (Lạng Sơn) có các bài viết rao bán công khai các sản phẩm test nhanh COVID-19 qua nước bọt với những lời quảng cáo hấp dẫn như: kit test nhanh có độ nhạy cao, dễ dàng sử dụng, rao bán với giá 99.000 đồng/bộ test…

Theo khảo sát của phóng viên, ngoài các sản phẩm test bằng dịch tỵ hầu (họng miệng, họng mũi), hiện nay, nhiều người còn rao bán tràn lan các sản phẩm test nhanh COVID-19 bằng nước bọt. Trên mỗi bài viết rao bán sản phẩm, người bán đều nhấn mạnh về sự tiện lợi của kit test nhanh và cam kết về hiệu quả cũng như nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm dù không ai có thể kiểm chứng. Trung bình mỗi bộ test có giá từ vài chục đến hơn 100.000 đồng tùy loại. Việc mua bán vô cùng dễ dàng, thậm chí nếu mua số lượng lớn người mua có thể được giảm giá.

Tuy không có số liệu tổng hợp cụ thể nhưng trên thực tế, xuất phát từ tâm lý lo lắng hoặc do yêu cầu công việc nên trên địa bàn tỉnh có những người đã lên mạng và đặt mua kit test nhanh COVID-19 để tự test tại nhà. Trường hợp của chị H.K.T, phường Đông Kinh, thành phố Lạng Sơn là một ví dụ. Do làm nghề giao bánh kẹo cho các đại lý, cửa hàng trên toàn tỉnh, phải di chuyển và tiếp xúc nhiều nên khoảng 1 tháng nay, chị T chủ động tìm mua kit test nhanh COVID-19 cho gia đình sử dụng để tự tầm soát.

Chị T cho biết: Gần đây, toàn tỉnh có nhiều ca nhiễm COVID-19 trong cộng đồng nên bản thân tôi cũng rất lo lắng. Để bảo vệ mình và gia đình, ngoài trang bị khẩu trang, nước rửa tay, tôi đặt mua thêm nhiều bộ kit test nhanh của người quen bán trên Facebook với giá 90.000 đồng/bộ. Sản phẩm mà tôi mua được giới thiệu là hàng nhập khẩu từ Đức, tuy nhiên không có nhãn phụ bằng tiếng Việt nên tôi lên mạng xem các video hướng dẫn sử dụng và làm theo. Mỗi tuần tôi sẽ tự test 1 lần để tự theo dõi sức khỏe bản thân. Thực ra mua về sử dụng để yên tâm thôi chứ không biết sản phẩm có chất lượng hay không.

Có thể thấy, việc sử dụng test nhanh đem đến sự tiện lợi cho người dân. Tuy nhiên, COVID-19 là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nên thao tác lấy mẫu xét nghiệm cần được các nhân viên y tế thực hiện để đảm bảo quy trình kỹ thuật nhằm đưa ra kết quả chính xác nhất có thể. Bên cạnh đó, khi lấy mẫu xét nghiệm, các nhân viên y tế phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định phòng chống dịch bởi chỉ cần một sơ suất nhỏ cũng dẫn đến những hậu quả khó lường. Bởi vậy, việc người dân tự ý mua và sử dụng các sản phẩm test nhanh là rất nguy hiểm. Đặc biệt, nếu người dân mua phải các loại kit test nhanh là hàng giả, hàng nhái, không đảm bảo chất lượng có thể cho kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả. Nếu tin tưởng vào kết quả này sẽ gây tâm lý chủ quan cho người sử dụng, dẫn đến nguy cơ làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng. Hơn nữa, sử dụng kit test nhanh tràn lan, que thử có thể trở thành nguồn lây nếu không được xử lý đúng cách.

Ông Phạm Đức Cơ, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Y Dược, Sở Y tế cho biết: Kit test nhanh COVID-19 là trang thiết bị vật tư y tế, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành. Do vậy, nếu các bộ test nhanh được các trang mạng chào bán không có tên trong danh mục mà Bộ Y tế đưa ra thì đương nhiên không hợp pháp. Chưa kể việc người dân có thể mua phải các loại hàng nhái, hàng giả kém chất lượng gây sai lệch về kết quả dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Được biết thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) tỉnh thường xuyên tăng cường kiểm soát hoạt động kinh doanh các mặt hàng trang thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng chống dịch, trong đó có việc kinh doanh các loại kit test nhanh COVID-19. Cho đến thời điểm này, lực lượng QLTT tỉnh chưa phát hiện trường hợp vi phạm nào về việc kinh doanh mặt hàng này. Ông Đặng Văn Ngọc, Cục trưởng Cục QLTT lưu ý: Mặc dù lực lượng chưa phát hiện trường hợp nào vi phạm việc kinh doanh kit test nhanh COVID-19 trên địa bàn, tuy nhiên, người dân nên là những người tiêu dùng thông thái, không nên mua hoặc sử dụng những loại kit test trôi nổi trên thị trường, chưa có nguồn gốc, không được kiểm soát, xác minh để tránh bị tiền mất, tật mang.

Trước những nguy cơ tiềm ẩn từ việc người dân tự test nhanh COVID-19, mong rằng các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng bán tràn lan kit test nhanh COVID-19. Nười tiêu dùng cũng cần cẩn trọng và không nên tự test COVID-19 tại nhà mà hãy đến các cơ sở y tế để được hỗ trợ tránh nguy cơ làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng, chỉ mua những sản phẩm được được cấp phép lưu hành.