Thu thuế xuất, nhập khẩu: Cần giải pháp ở tầm vĩ mô

LSO-Gần 6 tháng đầu năm 2018, tổng thu thuế xuất nhập khẩu (XNK) trên địa bàn tỉnh mới chỉ đạt hơn 900 tỷ đồng, đạt trên 22% kế hoạch (giảm 28% so với cùng kỳ năm 2017). Để hoàn thành chỉ tiêu giao, Cục Hải quan tỉnh đã và đang thực hiện nhiều giải pháp.

Hàng hoá xuất, nhập khẩu bốc dỡ tại bãi kiểm hoá Xuân Cương, Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị

Thời điểm này hỏi bất cứ lãnh đạo chi cục hải quan nào thuộc Cục Hải quan tỉnh về số thu của đơn vị mình thì đều nhận được câu trả lời là “quá nhiều khó khăn!”.

Đơn cử như Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị – đơn vị luôn dẫn đầu về công tác thu thuế XNK, nhưng tại thời điểm này, chi cục mới thu được hơn 700 tỷ đồng, đạt gần 20% kế hoạch. Ông Trần Bằng Toàn, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị cho biết: Những tháng đầu năm 2018, công tác thu thuế XNK khó khăn gấp đôi so với năm 2017. Khó khăn đầu tiên phải kể đến là sự ảnh hưởng của Hiệp định thương mại ASEAN – Trung Quốc giai đoạn 2015 – 2018 khiến nhiều mặt hàng tiêu dùng nhập khẩu thường xuyên qua chi cục trước đây có thuế suất, nhiều mặt hàng còn có thuế suất cao, thì nay đều được mức ưu đãi đặc biệt (cơ bản giảm về 0%). Khó khăn nữa là sự ảnh hưởng từ các chính sách về kinh tế của Nhà nước. Cụ thể: theo quy định của Thông tư 42/2014/TT-BGTVT ngày 15/9/2014 quy định về thùng xe tự đổ, xe xi téc, xe tải tham gia giao thông đường bộ; Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg, ngày 1/9/2011 quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô, xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp nhập khẩu mới… khiến các doanh nghiệp thường nhập mặt hàng này đều dừng lại, hoặc nhập ở mức cầm chừng, trong khi đây là mặt hàng có thuế suất cao, chiếm số thu lớn. Chính điều này khiến số thu của chi cục trong gần 6 tháng giảm hơn 36% so với cùng kỳ năm 2017.

Không chỉ Hữu Nghị, các chi cục hải quan tại các cửa khẩu như: Tân Thanh, Cốc Nam, Chi Ma… mỗi chi cục đều gặp khó riêng trong công tác thu. Như tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma, ngoài khó khăn do ảnh hưởng bởi một số quy định mới thì diễn biến khó lường của giao dịch biên mậu (cơ cấu mặt hàng thường thay đổi theo yêu cầu của các doanh nghiệp phía Trung Quốc) đã khiến từ đầu năm 2018 đến nay, lượng hàng hóa XNK qua cửa khẩu rất ít. Ông Hoàng Văn Quân, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma cho biết: Chưa tính số thu, chỉ cần nhìn vào lượng xe làm thủ tục XNK trong 1 ngày thì thấy ngay. Bởi có ngày tại chi cục chỉ làm thủ tục được 3 xe, ngày cao nhất cũng chỉ khoảng 30 xe, giảm khoảng 70% so với cùng kỳ năm 2017. Hiện số thu của đơn vị mới được 17 tỷ đồng, đạt khoảng 40% kế hoạch được giao.

Ngoài ra, thời gian qua, vẫn còn một số doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nộp thuế chưa đúng theo quy định, còn tìm cách khai giảm thuế suất… Đối diện những khó khăn như vậy khiến lời hứa của lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh với lãnh đạo UBND tỉnh tại cuộc họp bàn về công tác thu thuế XNK vào đầu tháng 4/2018, đó là quý II/2018 sẽ thu được 750 tỷ đồng trở lên chưa thực hiện được (quý I thu được hơn 553 tỷ đồng).

Lực lượng chức năng kiểm tra hàng hóa XNK qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan cho biết: Để tháo gỡ khó khăn, Cục Hải quan đang chỉ đạo các chi cục tăng cường cải cách thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp XNK; chủ động gặp gỡ, kêu gọi doanh nghiệp hoạt động XNK qua địa bàn, tăng cường kiểm tra sau thông quan, kiểm soát chống buôn lậu… Nhưng để công tác thu thuế XNK đạt hiệu quả, mục tiêu trước mắt trong năm 2018 là thu được 4.500 tỷ đồng thì cần phải có những giải pháp đồng bộ từ các cấp, ngành. Đầu tiên, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thi công một số tuyến đường vào các cửa khẩu phụ như: Bình Nghi, Nà Nưa, Ba Sơn, Pò Nhùng… tạo thuận lợi trong vận chuyển hàng hóa, thu hút thêm doanh nghiệp hoạt động XNK; đề nghị UBND tỉnh kiến nghị với Chính phủ có cơ chế đặc thù để tỉnh có điều kiện đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại khu kinh tế cửa khẩu; đề xuất với Chính phủ khẩn trương đàm phán, thỏa thuận với phía Trung Quốc nâng cấp cặp cửa khẩu Bình Nghi (Việt Nam) – Bình Nhi Quan (Trung Quốc) thành cặp cửa khẩu song phương để tạo điều kiện cho hoạt động XNK hàng hóa.