Phát triển hợp tác xã từ tổ hợp tác: Lợi thế bị lãng quên

(LSO) – Việc phát triển mới hợp tác xã (HTX) từ các tổ hợp tác (THT) có rất nhiều thuận lợi, vì THT đã có sẵn các mối liên kết sản xuất giữa các thành viên, đây là một trong những nền tảng quan trọng để HTX hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, chỉ có 2 trong tổng số hơn 1,8 nghìn THT chuyển đổi thành HTX.

Năm 2015, THT sản xuất rau an toàn thôn Nà Hán, xã Tân Liên, huyện Cao Lộc được thành lập. Sau một thời gian đi vào hoạt động, nhiều thành viên trong THT nhận thấy mô hình liên kết sản xuất trong THT đã bước đầu khắc phục được tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ. Tuy nhiên, hạn chế của mô hình THT chính là sự liên kết, ràng buộc giữa các thành viên còn lỏng lẻo; không có tư cách pháp nhân; khó tiếp cận được các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể nói chung…

Chăm sóc cây giống tại THT ươm giống cây lâm nghiệp thị trấn Hữu Lũng, huyện Hữu Lũng

Xác định được những hạn chế đó, cộng với sự tuyên truyền, hướng dẫn của cơ quan chức năng, cuối năm 2017, THT đã chuyển đổi sang mô hình HTX và lấy tên là HTX Rau an toàn Tân Liên. Bà Dương Thị Oai, Giám đốc HTX cho biết: Do trước đây THT đã có mối liên kết trong sản xuất nên từ khi chuyển sang HTX, hoạt động sản xuất kinh doanh nhanh chóng ổn định. Bên cạnh sự chủ động, nỗ lực vượt khó vươn lên trong sản xuất kinh doanh của mình, HTX đã được Nhà nước hỗ trợ xây dựng hạ tầng như: nhà lưới, nhà kho với diện tích 5.500 m2; hỗ trợ khoa học, kỹ thuật…

Bên cạnh duy trì một số loại rau màu truyền thống như: các loại rau cải, cà chua, dưa chuột… HTX đã chủ động liên kết với doanh nghiệp để sản xuất khoai tây, qua đó, từng bước góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên. Đến nay, thu nhập bình quân của thành viên trong HTX đạt từ 40 đến 100 triệu đồng/năm… Hiện nay, HTX tiếp tục đầu tư hạ tầng để nâng cao hơn nữa hiệu quả sản xuất.

Từ HTX Rau an toàn Tân Liên có thể thấy, việc chuyển đổi mô hình THT thành HTX đã mở ra hướng phát triển kinh tế tập thể rộng hơn, tiềm năng hơn. HTX được phát triển từ các THT sẽ có kinh nghiệm liên kết sản xuất, kinh doanh nên HTX có điều kiện phát triển ổn định, bền vững hơn.

Tuy nhiên trên thực tế, việc phát triển HTX từ các THT trên địa bàn tỉnh còn rất hạn chế. Theo số liệu của Liên minh HTX tỉnh, tính đến nay, trên địa bàn tỉnh có 1.870 THT, tăng 95 tổ so với thời điểm cuối năm 2017; số thành viên tham gia THT là 20.750 thành viên; doanh thu bình quân 1 THT đạt khoảng 300 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân đầu người khoảng 2,5 triệu đồng/người/tháng.

Giám đốc HTX rau an toàn Tân Liên chuẩn bị mặt bằng để gieo trồng vụ rau mới

Số lượng THT lớn, trải đều ở hầu hết các huyện, thành phố. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, trên địa bàn tỉnh mới có 2 THT chuyển đổi thành HTX, một con số quá ít so với tổng số THT đang hoạt động trên địa bàn.

Ông Vy Kim Truyền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Số THT chuyển đổi sang HTX ít là bởi đa phần các THT trên địa bàn tỉnh hình thành một cách tự phát, nhỏ lẻ, mối quan hệ lỏng lẻo, mang tính thời vụ, thành lập một thời gian ngắn rồi lại giải thể. Bên cạnh đó, nhiều THT còn hạn chế về trình độ quản lý, hướng sản xuất; một số khác chưa có nhiều thông tin, từ đó, không nắm được chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển HTX nên chưa “mặn mà”  với mô hình HTX…

Để khắc phục hạn chế đó, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục phối hợp với các cấp, ngành liên quan để đánh giá đầy đủ, chính xác hơn về tình hình hoạt động của các THT trên địa bàn. Từ đó, phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động phát triển mới HTX từ chính các THT. Qua đó, từng bước giúp các THT hiểu rõ hơn lợi ích, cơ hội vươn lên khi chuyển sang mô hình kinh tế HTX. Giúp các HTX trên địa bàn tỉnh không chỉ tăng về số lượng mà chất lượng hoạt động cũng từng bước được ổn định, nâng cao, đi vào thực chất, tránh được tình trạng vận động thành lập HTX theo kiểu cho có.

Theo Nghị định số 77/2019/NĐ-CP ngày 10/10/2019 của Chính phủ, THT là tổ chức không có tư cách pháp nhân, được hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp tác, gồm từ 2 cá nhân, pháp nhân trở lên tự nguyện thành lập, cùng đóng góp tài sản, công sức để thực hiện những công việc nhất định, cùng hưởng lợi và cùng chịu trách nhiệm