Hơn 20 triệu trẻ em trên thế giới không được tiêm vắc-xin sởi hằng năm

Theo thống kê, tại Việt Nam, những ca mắc sởi tăng gấp đôi trong hai năm gần đây, từ 1.117 ca năm 2017 tăng lên 2.256 ca năm 2018. Hơn một phần ba số trường hợp mắc sởi (36%) nằm trong nhóm trẻ từ 1-4 tuổi. Nguyên nhân chính là do các bậc cha mẹ đã do dự trì hoãn việc tiêm vắc-xin cho con.

Cũng theo UNICEF, ước tính khoảng 169 triệu trẻ em không được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi trong giai đoạn 2010-2017. Trung bình hơn 21,1 triệu trẻ em mỗi năm không được tiêm vắc-xin đã góp phần khiến dịch sởi bùng phát tại một số quốc gia trên thế giới.

“Nguyên nhân dịch sởi bùng phát trên thế giới mà chúng ta đang chứng kiến đã bắt nguồn từ nhiều năm trước,” Bà Henrietta Fore, Giám đốc điều hành UNICEF, cho biết. “Virus sởi sẽ luôn đi tìm những trẻ em chưa được tiêm vắc-xin. Nếu chúng ta muốn nghiêm túc đẩy lùi sự lây lan của căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh này, chúng ta cần phải tiêm chủng cho mọi trẻ em, cả ở các quốc gia giàu và nghèo”.

Chỉ trong vòng ba tháng đầu năm 2019, hơn 110 nghìn ca mắc sởi đã được báo cáo trên thế giới, tăng gần 300% so với cùng thời điểm năm 2018. Trong số này, phần lớn là trẻ em, tử vong vì sởi trong năm 2017, tăng 22% so với năm 2016.

Hai mũi vắc-xin sởi được xem là thiết yếu để bảo vệ trẻ em khỏi bệnh này. Tuy nhiên, vì những lý do như không tiếp cận được tiêm chủng, hệ thống y tế nghèo nàn, sự tự mãn thấy không cần thiết và một số trường hợp lo ngại hay hoài nghi về vắc-xin, độ bao phủ của vắc-xin sởi mũi đầu trên thế giới được báo cáo là 85% năm 2017, con số này vẫn giữ ở mức độ tương tự như vậy trong thập kỷ qua, mặc dù dân số đã tăng. Độ bao phủ của vắc-xin sởi mũi thứ hai trên thế giới thấp hơn nhiều (67%). Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mức độ bao phủ của tiêm chủng cần phải đạt ngưỡng 95% để đạt được “miễn dịch cộng đồng”.

Số liệu mới nhất cho thấy, ở các quốc gia thu nhập cao, mức độ bao phủ đối với vắc-xin sởi mũi đầu là 94%, trong khi đó mũi hai giảm còn 91%. Hiện, Mỹ đứng đầu danh sách các quốc gia có thu nhập cao nhưng nhiều trẻ em chưa được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi trong giai đoạn 2010-2017 (hơn 2,5 triệu trẻ em). Sau đó là Pháp và Vương quốc Anh, hơn 600 nghìn (Pháp) và 500 nghìn (Anh) trẻ sơ sinh chưa được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi trong cùng giai đoạn.

Ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình, tình hình hết sức đáng lo ngại. Năm 2017, Nigeria là quốc gia có nhiều trẻ em dưới một tuổi nhất không được tiêm mũi đầu vắc-xin sởi, gần bốn triệu. Tiếp đó là Ấn Độ (2,9 triệu), Pakistan và Indonesia (mỗi quốc gia 1,2 triệu) và Ethiopia (1,1 triệu).

Mức độ bao phủ trên thế giới đối với tiêm chủng mũi hai vắc-xin sởi còn đáng báo động hơn. Trong danh sách 20 quốc gia có số lượng trẻ em chưa được tiêm chủng cao nhất năm 2017 thì chín quốc gia chưa triển khai mũi hai vắc-xin sởi. 20 quốc gia ở khu vực Châu Phi hạ Sahara cũng chưa đưa mũi hai vắc-xin sởi vào chương trình tiêm chủng quốc gia, khiến hơn 17 triệu trẻ sơ sinh mỗi năm rơi vào nguy cơ cao mắc sởi trong thời thơ ấu.