Bài toán cần sớm có lời giải

Kỳ 2: Giải pháp xử lý: Khó từ nhiều phía

(Tiếp theo và hết)

LSO-Trong các buổi làm việc với phóng viên Báo Lạng Sơn về tình trạng đổ rác thải xây dựng (RTXD) trái phép như vậy, xã Mai Pha cũng như các ngành chức năng đã, đang nỗ lực tìm giải pháp để xử lý tình trạng trên. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cũng gặp nhiều khó khăn.

Một xe đổ rác thải (phía xa) đang chuẩn bị dỡ bạt phủ để tiến vào
bên trong khu vực sân bay, thực hiện hành vi đổ thải (chụp tối ngày 10/5/2018)

Ngành chức năng đã vào cuộc nhưng lực mỏng

Đem câu chuyện về tình trạng đổ trộm RTXD ở khu vực sân bay Mai Pha trao đổi với ông Dương Quang Long, Phó Chủ tịch UBND xã Mai Pha, ông Long cho biết: Xã đã nắm bắt được tình trạng việc đổ trộm RTXD xuất hiện tại khu vực sân bay Mai Pha từ năm trước và kéo dài đến nay vẫn diễn biến phức tạp. Để khắc phục tình trạng trên, xã thành lập tổ công tác gồm: lực lượng công an, dân quân, địa chính – xây dựng, trật tự đô thị xã để ngăn chặn tình trạng đổ trộm RTXD trên địa bàn.

Ông Bàng Đức Ba, Trưởng Công an xã Mai Pha – người trực tiếp nhiều lần xuống khu vực diễn ra tình trạng đổ thải cho biết: Xã đã cho lực lượng xuống chốt tại khu vực ra vào. Thế nhưng khi xuống hiện trường, các trường hợp đổ thải trái phép biết và dừng. Đến khi không có lực lượng, thường vào đêm hay ngày nghỉ, các xe đổ thải lại xuất hiện. Bên cạnh đó, lực lượng của xã mỏng, không thể thường xuyên túc trực, theo dõi. Một khó khăn khác nữa của lực lượng tham gia ngăn chặn tình trạng đổ RTXD là khi bị lực lượng chức năng bắt tại chỗ thì lái xe cố thủ trong xe, không chịu phối hợp…

Cùng với việc bố trí lực lượng ngăn chặn, một số trường hợp vi phạm đã được xã quay phim, chụp ảnh hành vi vi phạm và chuyển đến cấp trên xử lý. Đến nay, xã đã xử lý 2 xe vi phạm, phối hợp với các lực lượng chức năng xử lý 5 xe vi phạm và mời một số trường hợp vi phạm lên UBND xã làm việc. Gần đây, xã tổ chức cắm biển cấm đổ đất, rác thải, vật liệu xây dựng tại khu vực này, trong đó ghi rõ số điện thoại của Chủ tịch UBND xã, Trưởng Công an xã và đội trật tự đô thị xã Mai Pha để người dân kịp thời phản ánh các trường hợp vi phạm.

Hiện trường khu vực đổ thải sân bay xã Mai Pha, thành phố Lạng Sơn

Câu chuyện về quy hoạch

Thành phố Lạng Sơn đang có tốc độ đô thị hóa nhanh, bên cạnh việc phát triển nhà ở riêng lẻ, hằng năm, thành phố và tỉnh cũng triển khai hàng chục công trình xây dựng hạ tầng thiết yếu, do đó phát sinh một lượng rất lớn RTXD cần xử lý.

Theo thông tin chúng tôi có được, hiện tại thành phố vẫn chưa lập được quy hoạch khu vực đổ thải và xử lý rác thải rắn, đây là nguyên nhân chính khiến cho việc đổ trộm RTXD diễn biến phức tạp tại một số khu vực như đã nêu ở trên. Sở Xây dựng và UBND thành phố đã từng đề xuất quy hoạch khu vực xử lý rác thải rắn tại xã Quảng Lạc, với diện tích khoảng 20 ha để thu hút đầu tư nhưng vẫn chưa thực hiện được do khó khăn trong thu hút nhà đầu tư thực hiện dự án.

Mới đây nhất, vào ngày 10/5/2018, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh về tìm vị trí để làm khu đổ thải RTXD do phá dỡ công trình Nhà máy xi măng Lạng Sơn thuộc thôn Phai Duốc, xã Mai Pha, Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố đã họp và khảo sát một số vị trí để quy hoạch khu vực đổ thải. Tuy nhiên, việc đề xuất vị trí để lập quy hoạch bãi tập kết, xử lý rác thải rắn, RTXD gặp nhiều khó khăn do thiếu quỹ đất. Một giải pháp các đơn vị đưa ra là xin ý kiến UBND tỉnh cho phép lập dự án để quy hoạch vị trí đổ thải vừa phục vụ phá dỡ dự án, vừa làm khu vực đổ chất thải rắn xây dựng trên địa bàn tỉnh.

Liên quan đến vấn đề này, Trung tá Hoàng Thị Tuyết Nhung, Phó Trưởng phòng Phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh cho biết: Hiện phòng đang phối hợp với các lực lượng xây dựng kế hoạch nắm bắt đấu tranh quyết liệt không để lan rộng. Đồng thời khi phát hiện vi phạm xử lý nghiêm theo quy định.

Ông Hoàng Văn Tuyên, Trưởng phòng Quản lý quy hoạch, Sở Xây dựng Lạng Sơn cho biết: Những năm 2004 – 2005, Sở đã trình UBND tỉnh về đồ án quy hoạch khu vực đổ thải và xử lý chất thải rắn, trong đó có RTXD, nhưng khi đó tỉnh chưa chấp nhận phương án và từ đó đến nay, tỉnh vẫn chưa tìm được vị trí để lập quy hoạch khu vực tập kết, xử lý chất thải rắn.

Cần sớm có giải pháp cụ thể

Có thể thấy, hiện tại hoạt động quản lý RTXD trên địa bàn tỉnh và thành phố Lạng Sơn vẫn đang bị bỏ ngỏ. Một số ý kiến của các đơn vị liên quan có trách nhiệm trong lĩnh vực này đã từng nêu ý tưởng, có thể tái chế từ RTXD thành cốt liệu thô làm áo đường trong xây dựng các công trình giao thông nông thôn hoặc làm gạch… Tuy nhiên, để đầu tư xây dựng một mô hình xử lý, tái chế RTXD rất tốn kém, thiết nghĩ, UBND tỉnh sớm nghiên cứu có các cơ chế, chính sách khuyến khích ưu đãi, thu hút nguồn lực xã hội hóa thực hiện đối với công tác này.