Khó khăn của y tế cơ sở

(LSO)-Sau một năm thực hiện lộ trình tự chủ tài chính tại 10 trung tâm y tế (TTYT) huyện (trừ TTYT thành phố Lạng Sơn), đến thời điểm này, nhiều đơn vị gặp khó khăn vì chưa biết làm như thế nào để thực hiện tự chủ có hiệu quả.

Bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Hữu Lũng khám bệnh cho người dân

Thực hiện tự chủ nguồn lực về tài chính tại các TTYT huyện theo Quyết định số 2129/QĐ – UBND ngày 29/10/2018 của UBND tỉnh về việc phê duyệt các đề án tự chủ về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy nhân sự, tài chính theo lộ trình giai đoạn 2018 – 2020 tại các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Y tế, tính đến hết tháng 9/2019, chỉ có 3/10 đơn vị đạt mục tiêu tự chủ một phần về tài chính (trên 80%) để đảm bảo kinh phí chi cho hoạt động thường xuyên. Các đơn vị còn lại đang loay hoay tìm hướng giải quyết bài toán tự chủ.

Đối với các TTYT huyện, việc tự chủ tài chính (TCTC) đang gặp nhiều khó khăn do đặc thù là đơn vị y tế vùng khó khăn, các dịch vụ kỹ thuật cao, chuyên sâu khó phát triển, chất lượng điều trị chưa cao vì thiếu nhân lực chuyên khoa sâu nên khó thu hút người bệnh. Thêm vào đó, tình trạng bệnh nhân vượt tuyến cùng với việc thông tuyến bảo hiểm y tế (BHYT) đối với tuyến huyện và tới đây là tuyến tỉnh khiến các bệnh viện càng khó thu hút bệnh nhân.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: hầu hết cán bộ làm công tác quản lý đều là cán bộ chuyên môn kiêm nhiệm, chưa được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ quản lý, do vậy, khi thực hiện chủ trương chuyển đổi sang cơ chế tự chủ về tài chính, tiến tới tự chủ hoàn toàn còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là kiến thức và kinh nghiệm về quản lý kinh tế y tế. Các đơn vị chưa đủ điều kiện tự chủ hoàn toàn về tài chính, do vậy, chưa thực sự chủ động trong việc sử dụng tài sản, vật tư, tiền vốn để đầu tư, liên doanh, liên kết nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.

Bác sĩ Hoàng Duy Thiện, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Bình Gia cho biết: Thực hiện đề án tự chủ, mục tiêu của đơn vị là đảm bảo chi thường xuyên năm 2019 phải đạt 75%. Tuy nhiên, đến hết tháng 9/2019, đơn vị mới đạt được 65%. Khó khăn chung hiện nay của các TTYT huyện là chưa đa dạng các dịch vụ kĩ thuật cao, chưa phát triển các dịch vụ kĩ thuật theo yêu cầu nên khả năng thu dung bệnh nhân ít. Ngoài ra, do nguồn kinh phí hoạt động chủ yếu phụ thuộc vào thu dịch vụ khám, chữa bệnh, BHYT nên một số đơn vị gặp khó khăn trong thanh toán tiền khám, chữa bệnh từ nguồn Quỹ BHYT, khiến TCTC chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Đối với TTYT huyện Đình Lập, đơn vị thực hiện được mức tự chủ một phần về tài chính thấp nhất trong 10 TTYT tuyến huyện trên địa bàn tỉnh. Năm 2019, đơn vị đăng kí với Sở Y tế chỉ thực hiện mức tự chủ một phần về tài chính là 40%, hiện nay, chỉ đạt gần 40%. Bác sĩ Hoàng Văn Lương, Giám đốc TTYT huyện Đình Lập cho biết: Hiện nay, đơn vị gặp không ít khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn bởi cơ sở hạ tầng, trang thiết bị được đầu tư xây dựng từ lâu, đến nay, một số hạng mục đã xuống cấp cần cải tạo, sửa chữa. Mặc dù được giao tự chủ chi thường xuyên nhưng bệnh viện chưa được giao quyền tuyển dụng hoặc hợp đồng lao động để bảo đảm nhân lực làm việc. Các TTYT đều thực hiện nhiều chức năng, nhiệm vụ như: khám bệnh, chữa bệnh, dự phòng, tuy nhiên, đối với mảng dự phòng chỉ chi chứ không có thu. Vì vậy, nếu chỉ dựa vào nguồn thu viện phí thì sẽ không đủ chi lương cho nhân viên y tế. Bên cạnh đó, mặc dù thực hiện tự chủ nhưng việc thu hút bác sĩ về tuyến huyện làm việc còn rất ít; chính sách tiền lương và chính sách đãi ngộ với cán bộ y tế còn thấp, chênh lệch giữa công và tư khiến các TTYT chưa đủ sức hấp dẫn, thu hút được đội ngũ cán bộ có trình độ cao về công tác tại đơn vị.

Ông Phan Lạc Hoài Thanh, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng việc nâng cao chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh chính là giải pháp hàng đầu để các bệnh viện tạo được niềm tin của người bệnh. Ngoài việc tăng cường chuyển giao, đào tạo kĩ thuật cho các TTYT tuyến huyện, Sở Y tế thường xuyên chỉ đạo các đơn vị tích cực thay đổi phong cách, thái độ phục vụ hướng đến sự hài lòng của người bệnh; tăng cường xã hội hóa để nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, thu hút bệnh nhân. Sở Y tế đang tiến hành rà soát lại năng lực của các bệnh viện; chuẩn bị tổ chức hội nghị đánh giá thực hiện tự chủ tại các đơn vị vào cuối tháng 10/2019. Trên cơ sở đó, đưa ra những giải pháp kịp thời để đảm bảo việc thực hiện tự chủ tài chính tại các cơ sở y tế hiệu quả.