Ì ạch các dự án thủy điện

(LSO) – Quý II năm 2008, dự án nhà máy thủy điện Bắc Giang 1, xã Quý Hòa, huyện Bình Gia được khởi công xây dựng. Sau đó 2 năm, vào quý III năm 2010 dự án thủy điện Khánh Khê nằm trên địa bàn xã Khánh Khê, huyện Văn Quan tiếp tục được khởi công. Tuy nhiên, sau gần 10 năm hai dự án thủy điện này vẫn chưa hoàn thành, tiến độ rất ì ạch.

Có mặt tại nhà ông Lý Văn Thượng, thôn Khuổi Ngành, xã Quý Hòa, huyện Bình Gia ngày 24/3/2019, vị trí công trình thủy điện Bắc Giang 1 (nhà ông Thượng chỉ cách vị trí nhà máy hơn 100 m); ông  than thở: Công trình thủy điện Bắc Giang 1 dừng thi công từ tháng 8/2011, phải đến đầu năm 2018 dự án mới được tái khởi động. Nhưng nhà đầu tư cũng không huy động nhân lực, vật lực để thi công mà chỉ thuê vài anh em trong thôn ra làm như để giữ công trình. Mỗi sáng thức dậy, nhìn công trình mỗi lúc một rêu phong mà xót xa, phía đập công trình phần sắt thép để chừa ra đã hoen gỉ, lô thiết bị cấu kiện thép trị giá hàng chục tỷ đồng để lắp ráp tại các cửa đập được nhập khẩu để phơi ngoài trời gần 7 năm nay, cỏ mọc um tùm giờ đã bạc màu.

Toàn cảnh cụm công trường đầu mối thủy điện Bắc Giang 1 nhìn từ hạ lưu vắng lặng, rêu phong

Đó là những lời chân thực của người dân thôn Khuổi Ngành, nơi công trình được xây dựng. Về phía huyện Bình Gia, công tác giải phóng mặt bằng phần lòng hồ của dự án đã được thực hiện từ nhiều năm nay, trị giá hàng chục tỷ đồng nhưng huyện chưa dám phê duyệt. Lý do là nếu phê duyệt mà không có kinh phí chi trả cho người dân thì nhà nước và chủ đầu tư sẽ phải chịu phần lãi suất do chậm trả.

Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu, dự án bị ngừng thi công do các ngân hàng thương mại trước đó cam kết tài trợ vốn cho dự án đã ngừng cấp tín dụng thực hiện dự án, chủ đầu tư xoay xở nhiều cách nhưng chưa tìm ra giải pháp. Đến năm 2017, nhà đầu tư đã tìm được một cổ đông mới, những tưởng công trình sẽ được giải cứu, nhưng từ năm 2018, nhà đầu tư mới cũng chưa tập trung nhân lực, vật lực để triển khai dự án. Thay vào đó, việc tổ chức triển khai thi công tại thực địa mang tính chất bảo vệ giữ công trình.

Có mặt tại công trình vào chiều ngày 24/3/2019, chúng tôi ghi nhận trên công trường có 1 tổ công nhân gồm 3 người đang lắp ghép cốp pha để chuẩn bị đổ bê tông tường đáy khu vực đặt máy phát điện. Toàn bộ công trường thưa vắng, tĩnh mịch.

Được biết đến nay, toàn dự án thủy điện Bắc Giang 1 đã thi công xong đập dâng bờ phải, trái, đập tràn 3 khoang bờ phải đến cao trình 216 m, đập tràn 3 khoang bờ trái đến cao trình 200 m, trụ pin 3 khoang bờ trái, cửa nhận nước đã thi công đến cao trình 206 m. Dự án thi công đạt gần 60% khối lượng, giải ngân ước đạt 260 tỷ đồng, theo kế hoạch dự án dự kiến hoàn thành năm 2012.

Trao đổi với ông Ngôn Văn Tuyến, Giám đốc Ban Quản lý dự án thủy điện Bắc Giang 1, Công ty Cổ phần Soomeco – chủ đầu tư dự án, ông Tuyến cho biết: Hiện đơn vị đang xử lý những vấn đề về pháp lý phát sinh tại dự án, nếu việc xử lý công việc thuận lợi, đến tháng 8/2019 đơn vị sẽ tập trung huy động phương tiện thiết bị để đẩy nhanh tiến độ công trình. Khi được hỏi bao giờ dự án sẽ hoàn thành, ông Tuyến không đưa ra bình luận gì.

Tại dự án nhà máy thủy điện Khánh Khê, công trình này được khởi công quý III năm 2010 dự kiến hoàn thành quý I năm 2012. Tuy nhiên đến tháng 4/2012 dự án ngừng thi công với giá trị khối lượng ước đạt 20% kế hoạch và phải đến giữa năm 2017 dự án mới được tái khởi động.

Khi mới khởi động trở lại, công trình được tổ chức thi công rầm rộ, đến hết năm 2018, các hạng mục cụm công trình đầu mối như: đập vai trái, phải, tràn tự do đạt 97% khối lượng, đổ bê tông cửa nhận nước nhà máy và một số hạng mục khác đang được thực hiện. Tổng khối lượng thực hiện tại cụm công trình đầu mối ước đạt 75% kế hoạch. Tuy nhiên, từ đầu năm 2019 trở lại đây, tiến độ công trình đang chậm. Có mặt tại công trình ngày 25/3/2019 cho thấy việc tổ chức nhân lực tại hiện trường rất thưa vắng, có chưa đến 10 công nhân, kỹ thuật. Còn rất nhiều hạng mục như: đổ bê tông và xây dựng khu vực đặt máy phát, gia công cơ khí thiết bị… chưa thấy triển khai tại hiện trường.

Trong khi đó, theo cam kết của chủ đầu tư, đến hết năm 2019 công trình sẽ hoàn thành đưa vào vận hành thử nghiệm. Như vậy, sau gần 10 năm, công tác đầu tư 2 công trình thủy điện nêu trên rất ì ạch. Với tiến độ triển khai như hiện nay, câu hỏi đến bao giờ hai công trình mới hoàn thành và khởi động tổ máy phát điện vẫn chưa có câu trả lời.

Được biết, tổng giá trị giải ngân của hai dự án thủy điện nêu trên đến nay ước đạt khoảng gần 400 tỷ đồng. Dự án nhà máy thủy điện Bắc Giang 1 có công suất lắp máy là 14MW, tổng mức đầu tư ban đầu 466 tỷ đồng; dự án thủy điện Khánh Khê có công suất lắp máy 7MW với tổng mức đầu tư ban đầu 244 tỷ đồng.