Đơn vị vận tải hành khách tuyến cố định gặp khó vì xe dù

– Thời gian qua, tình trạng “xe dù” (xe kinh doanh vận tải không có đăng ký kinh doanh, không đăng ký bến bãi và đón trả khách bừa bãi) hoạt động tràn lan gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), hộ kinh doanh vận tải hành khách tuyến cố định trên địa bàn.

Thanh tra Sở GTVT phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý vi phạm trong kinh doanh vận tải hành khách tại quốc lộ 1A tháng 12/2023

Để làm rõ vấn đề trên, chúng tôi đã trực tiếp tìm hiểu thông tin từ HTX Vận tải Hoàng Đồng (thị trấn Cao Lộc, huyện Cao Lộc). Được biết, trước đây, HTX có khoảng 40 xe chạy tuyến cố định. Tuy nhiên, hiện nay, HTX chỉ còn 24 xe chạy tuyến cố định. Theo tìm hiểu chúng tôi được biết, sự sụt giảm số lượng đầu xe chủ yếu do HTX không thể cạnh tranh với xe dù. Một số xe dù ngang nhiên chèo kéo khách tại khu vực cửa bến xe khiến lượng khách giảm 70 – 80% so với trước đây. Vì vậy, tình trạng xe “trống ghế” rời bến xảy ra thường xuyên khiến HTX đã phải điều chỉnh tần suất xe và bỏ hoạt động tại 4 tuyến cố định xuống còn 12 tuyến.

Tương tự, HTX Vận tải Đoàn Kết (thành phố Lạng Sơn) cũng chịu ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng “xe dù”. Bà Triệu Thị Thu Phượng, Giám đốc HTX Vận tải Đoàn Kết cho biết: Hiện tại, đơn vị chỉ còn khoảng 40 xe chạy tuyến cố định (giảm 40% so với năm 2020). Đáng nói, các xe sau khi rút khỏi HTX lại tiếp tục hoạt động dưới hình thức xe dù. Nếu tình trạng trên không được xử lý quyết liệt, HTX cũng không biết có thể tiếp tục “chèo chống” được thêm bao lâu nữa.

Tình trạng trên cũng xảy ra với Công ty Cổ phần Thuận An Hoà Phát, thành phố Lạng Sơn. Công ty đang có 14 đầu xe hoạt động trên 4 tuyến. So với năm 2020, số lượng đầu xe đã giảm 2 xe, còn số lượng khách đã giảm đến 70%. Bà Trần Thị Lý Dung, Giám đốc Công ty Cổ phần Thuận An Hoà Phát chia sẻ: “Các xe dù hoạt động tại tất cả các tuyến có xe của công ty đang chạy và chèo kéo khách ngay tại khu vực bến xe. Nhiều thời điểm, công ty có đến 2 xe xuất bến trong 2 khung giờ liền nhau nhưng không có nổi 1 khách trên xe. So với trước đây, lượng khách hiện chỉ còn khoảng 30%, doanh thu công ty giảm mạnh và đứng trước nguy cơ dừng hoạt động”.

Theo số liệu của Sở Giao thông Vận tải (GTVT), đến cuối năm 2023, toàn tỉnh có 9 đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định với 148 đầu xe hoạt động. Dù không có thống kê cụ thể về số đơn vị bị ảnh hưởng, tuy nhiên, theo số liệu của Sở GTVT, so với năm 2020, toàn tỉnh đã giảm 3 doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách tuyến cố định và lượng phương tiện giảm 59 xe. Đối với quy mô các đơn vị vận tải hành khách trên địa bàn tỉnh, đây là con số không hề nhỏ.

Trong năm 2023, lực lượng Thanh tra Sở GTVT đã phối hợp với các lực lượng kiểm tra, xử lý “xe dù, bến cóc”, “xe trá hình tuyến cố định”, “xe ghép, xe tiện chuyến” trên địa bàn tỉnh. Qua đó, xử lý 117 trường hợp vi phạm với tổng số tiền trên 90 triệu đồng. Đồng thời, tuyên truyền, nhắc nhở gần 1.000 lượt chủ phương tiện tuân thủ các quy định về kinh doanh vận tải và Luật Giao thông đường bộ.

Qua đánh giá của Thanh tra Sở GTVT, công tác kiểm tra, xử lý các xe chạy dù trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn, khiến nạn xe dù chưa được xử lý triệt để. Theo đó, đơn vị có tổng số 4 đội (từ 6-7 thành viên/đội), mỗi đội phải phụ trách từ 2 – 3 huyện nên việc kiểm tra, xử lý chưa được thường xuyên. Trong khi đó, các chủ phương tiện vi phạm sử dụng các thủ đoạn như: lập nhóm Zalo, Facebook thông báo cho nhau các địa điểm chốt chặn cũng như lịch trình di chuyển của lực lượng thanh tra. Các nhóm này còn thuê các đối tượng cảnh giới, theo dõi quá trình thực hiện của các tổ công tác nhằm trốn tránh việc kiểm tra của lực lượng chức năng. Do đó gây khó khăn cho việc phát hiện và xử lý vi phạm. Bên cạnh đó, các xe dù, xe hợp đồng trá hình không đăng ký kinh doanh nhưng khi bị lực lượng chức năng kiểm tra thường lấy lý do là “đưa gia đình đi chơi” khiến lực lượng chức năng khó xác định được căn cứ xử lý. Ngoài ra, nhiều người dân vẫn lựa chọn các xe dù, xe tiện chuyến để giảm thiểu kinh phí ra bến và được đưa đón tận nơi.

Ông Nguyễn Trần Thành, Phó Chánh Thanh tra Sở GTVT cho biết thêm: Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động kinh doanh vận tải hành khách trên địa bàn, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật về kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô tô. Đồng thời, phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra các hành vi vi phạm về điều kiện kinh doanh vận tải khách. Nếu phát hiện vi phạm, đơn vị kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tình trạng xe dù hoạt động tràn lan như hiện nay đã và đang gây thất thu thuế, ảnh hưởng đến quyền lợi hành khách cũng như các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách chân chính. Thực tế trên đòi hỏi các lực lượng chức năng cần có những giải pháp mạnh tay, quyết liệt hơn nữa trong việc xử lý các trường hợp vi phạm.